Tasavvuf (Sufizm) dünyasında bir yolculuk
Fragmanlar
Chronis Pehlivanidis . Tasavvuf (Sufizm)
dünyasında bir yolculuk Χρόνης Πεχλιβανίδης.
İslam mistisizmi veya sufizm, İslam dini içerisinde gelişen manevi
bir yolculuktur. Sufizm içsel bir felsefe, bir yaşam biçimi ve aşk
ile bağlılık aracılığıyla Allah'la bir olmak ve gerçeğin arayışını
amaç edinen ruhsal bir yolculuktur. Bu deneyim kelimelerle
ifade edilemeyen, mistik uygulamalarla yaşanan bir tür iç
deneyimdir. Bu anlamda tasavvuf, birçok dinde anlam bulan içsel bir
yolculuktur.
Anadolu ülkelerinde varolan tasavvuf (sufizm), tasavvuf tarihi ve
temel kavramları 2/5/2014-27/7/2014 tarihleri arasında Benaki Müzesinde
(www.benaki.gr)
sergilenmiştir. Mistik öğretiler ve uygulamalar, çok sayıda
müslüman ve sufi tarikatı tarafından uygulanmakta ve değişimler,
tarihi varlıkları ve coğrafi kökenlerine bağlı olarak var olmaya ve
değişmeye devam etmektedirler.
Serg üç bölümden oluşmaktadır.
İlk bölümde Benaki Müzesine ait kolleksiyonlardan eserler
sunulmuş, ikinci bölümde ise Yunanistan'ın farklı bölgelerinde
bulunan ve Yunanistan'da sufi kardeşliklerinin bulunduğunu
kanıtlayan anıtların fotoğrafları yer almıştır.
Üçüncü ve asıl bölüm, yönetmen Chronis Pehlivanidis'in video
gösterimleri içinden bir görsel- işitsel yolculuktan
oluşmaktadır.
Sergi organizasyonu: Mina Moraitou, İslam
Eserleri Müzesi Sorumlusu
Metinler: Angeliki Ziaka (Selanik Aristotelio
Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Yardımcı Doçenti), Mina Moraitou,
Gerasimos Makris (Panteion Üniversitesi, Sosyal Antropoloji bölümü
profesörü), Chronis Pehlivanidis, yönetmen.
-
Çekim yapmak için yolculuk
yapıyorum.
Yolculuk yapmak için çekim
yapıyorum.
Yıllardır, dünyanın dört bir yanında yaptığım çekimlerde, bir amaç
bulmaya çalışıyordum.
Belgeselcilerin,nerede bulunurlarsa bulunsunlar rollerini
desteklemek, orada kalmak ve oraya geri dönmek için iyi bir neden
buldukları söylenir.
Benim için bu durum şans eseri, İstanbul'un Fındıklı bölgesinde,
karanlık bir sufi tekkesinde bulunmamla ortaya çıktı. Beni en iyi
şekilde ağırladılar. Ne ben onları tanıyordum, ne de onlar beni.
Onlarla beraber oturdum, sade yemeklerinden yedim ve daha sonra
beni üst kata davet ettiler. Türkçe konuşmuyordum. Çekinerek
kameramı çıkartıp onlara doğru baktım. Bir işaretle çekim yapmamı
onayladılar. Tören başladı ve ben kameramla çekim yapmaya başladım.
Hareketlerin ritmik bir şekilde tekrarlanması ve alçak sesli dualar
içinde adeta kaybolduğumu hissettim. Kameramla beraber sallanıyor
gibiydim. Oradan ayrıldığımda, hayatımda ilk kez hissetmiş olduğum
duygularla doluydum. Οnları yıllardır, her yolculuğumda takip
ediyorum. Afganistan'dan Sudan'a, oradan Mısır'a ve sonra tekrar
İran'a yolculuklar yapıyor, Türkiye'den Yunanistan'da bulunan harap
olmuş tekkeleri ziyarete gidiyorum. Çekim yapma işinde bir anlam,
kutsal bir amaç bulduğuma inanıyorum. Mistisizmin bana açtığı
yol...
Chronis Pehlivanidis, yönetmen
-
Tasavvuf (Sufizm) Dünyasında bir Yolculuk
İslam mistisizmi veya sufizm, İslam dini içerisinde gelişen manevi
bir yolculuktur. Mistik'in (sufinin) asıl amacı kendi kişisel
varlığının sınırlarını kaldırıp Tanrının sınırlarına ulaşabilmek ve
böylece Tanrı ile bir bütün olmaktır. Bu durum, islam hukukunun
sınırlamadığı, ilahi sevgi ile herşeyin aşıldığı, mistik
deneyimlerle yaşanan ve kelimelerle ifade edilemeyen bir tür iç
deneyimdir. Bu anlamda tasavvuf, birçok dinde anlam bulan içsel bir
yolculuktur.
İslam mistisizmi taraftarları Tanrı ile birleşip iletişim kurmanın
birçok yolu olduğundan söz eder. Bunların başında, egonun (nefsin)
sıfırlanması, Tanrı'ya bağlı yaşamak, ilahi öze ulaşmak,
aydınlanmak ve üstün bilgiyi elde etmek gelmektedir.
Tasavvufun gelişme gösterdiği yüzyıllar içinde çok sayıda merkez
ve tarikat doğmuş, bazı edebi eserlerin uluslararası literatür
mirası içinde gösterildiği geniş bir dini edebiyata sahip olmuştur.
Kuzey Afrikada'dan Orta Asya'ya kadar birçok İslam ülkesinde mistik
kardeşlikler veya tarikatlar doğmuştur. Her birinin kendine özgü
ifade şekli olan, birçok sayıda ritüelleri ve uygulamaları
bulunmaktır. Sünni ve Şii yaklaşımlar, önemli bir ayrım
faktörü oluşturmuştur. Sünniler genellikle Tanrı'nın adını alçak
bir sesle sürekli olarak tekrarlarken, Şiilerde ağır ağır nefes
alma, bağırış ve çağırış eşliğinde dönme veya daha ağır uygulamalar
görülür. Her derviş kardeşliğinin kendine ait merkezi bir kurumu
veya tekkesi (Arapçada Zawiyah, Farsçada Hanika olarak geçer) ile
birçok Müslüman ülkesine yayılmış çok sayıda derneği
bulunmaktadır.
İslam tarihi boyunca bazı Müslüman eğitimciler ve bilim adamları
tarafından tasavvufun dini görüşü ve uygulamaları eleştirilmiştir.
Ancak tasavvuf, islamın ilk yıllarından itibaren islam kültürünün
temel taşlarından biri olmuş ve alt sınıflara olduğu kadar iktidar
ve üst sınıflar arasında da yayılmıştır. Mistik öğretiler ve
uygulamalar, çok sayıda müslüman ve sufi tarikatı tarafından
uygulanmakta ve değişimler, tarihi varlıkları ve coğrafi
kökenlerine bağlı olarak var olmaya ve değişmeye devam
etmektedir.
-
HATIRLAMA TÖRENLERİ (ZİKR)
Allah'ın isminin tekrarlanmasıyla durmaksızın dua etmek,
Tasavvufun en önemli uygulamasıdır. Dans veya müzik eşliğinde
duaların okunması, bireysel egonun (nefsin) aşılmasına ve ilahi
yaklaşıma ulaşılmasına yardımcı olur. Törenler genellikle toplu
halde yapılır ve bir hoca (mürşid veya şeyh) tarafından
yönetilir.